รู้รอบ…คอเลสเตอรอลกับโรคหัวใจ
ถ้าระดับคอเลสเตอรอลมีมากกว่าความต้องการของร่างกาย ทำให้เกิดภาวะคอเลสเตอรอลในเลือดสูง ซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญของการเกิดโรคหัวใจ การลดและควบคุมระดับคอเลสเตอรอลให้มีปริมาณที่พอเหมาะจะช่วยลดปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจอุดตันได้
คอเลสเตอรอลคืออะไร
คอเลสเตอรอลเป็นไขมันชนิดหนึ่งที่ร่างกายสร้างขึ้น มีลักษณะเป็นไขคล้ายขี้ผึ้ง ทำหน้าที่ช่วยสังเคราะห์ฮอร์โมนและเป็นส่วนหนึ่งของเยื่อบุเซลล์ คอเลสเตอรอลส่วนใหญ่ถูกสังเคราะห์ขึ้นจากตับ บางส่วนพบอยู่ในอาหารที่เรารับประทาน ซึ่งมีจำนวนน้อยกว่าที่ร่างกายสร้างขึ้น นอกจากนี้คอเลสเตอรอลยังเกิดจากไขมันชนิดอิ่มตัว ถ้าอาหารที่รับประทานมีไขมันชนิดอิ่มตัวสูงจะทำให้ปริมาณคอเลสเตอรอลในร่างกายเพิ่มมากขึ้นเช่นเดียวกัน
ชนิดของคอเลสเตอรอล
เนื่องจากคอเลสเตอรอลเป็นไขมันชนิดหนึ่งที่ไม่สามารถละลายอยู่ในกระแสเลือดได้โดยลำพัง ต้องอาศัยการรวมตัวกับโปรตีนจึงจะอยู่ในกระแสเลือดได้ การรวมตัวระหว่างไขมันและโปรตีนนี้เราเรียกว่า ไลโพโปรตีน (Lipoprotein)
คอเลสเตอรอลมี 2 ชนิด คือ
HDL (High Density Lipoprotien) เป็นไลโพโปรตีนที่มีความหนาแน่นสูง
LDL (Low Density Lipoprotien) เป็นไลโพโปรตีนที่มีความหนาแน่นต่ำ
HDL ทำหน้าที่นำคอเลสเตอรอลส่วนเกินส่งไปทำลายที่ตับเราจึงเรียก HDL ว่าเป็นคอเลสเตอรอลชนิดดี
LDL ทำงานตรงข้ามกับ HDL คือ ทำให้แผ่นหรือคราบของไขมันเกาะพอกอยู่ในหลอดเลือดแดง เราจึงเรียก LDL ว่าคอเลสเตอรอลผู้ร้าย
คอเลสเตอรอลทั้ง 2 ชนิดนี้หากมีอยู่ในปริมาณที่เหมาะสมจะช่วยป้องกันโรคหัวใจได้
ระดับคอเลสเตอรอลที่พึงประสงค์
การตรวจวัดระดับคอเลสเตอรอลสามารถทำได้ง่ายๆ โดยการเจาะเลือด หน่วยวัดระดับคอเลสเตอรอลในเลือด คือ (คอเลสเตอรอล) มิลลิกรัม/(เลือด) เดซิลิตร
ตารางแสดงระดับคอเลสเตอรอลที่พึงประสงค์
คอเลสเตอรอลรวม | ต่ำกว่า 200 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร |
LDL คอเลสเตอรอล | ต่ำกว่า 130 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร ในบุคคลทั่วไป ต่ำกว่า 100 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร ในผู้ป่วยโรคเส้นเลือดตีบและโรคเบาหวาน |
HDL คอเลสเตอรอล | สูงกว่า 40 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร ในผู้ชาย สูงกว่า 55 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร ในผู้หญิง |
ปัจจัยที่ทำให้ระดับไขมันในเลือดสูง
การรับประทานอาหารที่ไม่เหมาะสม เช่น อาหารที่มีไขมันอิ่มตัวที่พบในผลิตภัณฑ์จากสัตว์ และไขมันทรานส์ที่พบในคุกกี้ เบเกอรี่ เนื้อแดง และผลิตภัณฑ์จากนมไขมันครบส่วน จะเพิ่มระดับคอเลสเตอรอล
– โรคอ้วน คือ คนที่มีดัชนีมวลกาย (body mass index: BMI) ตั้งแต่ 30 ขึ้นไปจะเสี่ยงต่อการมีคอเลสเตอรอลสูง
– ขาดการออกกำลังกาย การออกกำลังกายช่วยเพิ่ม HDL ในร่างกายหรือคอเลสเตอรอลชนิดดี ในขณะที่เพิ่มขนาดของอนุภาคที่ประกอบเป็น LDL หรือคอเลสเตอรอลที่ไม่ดี ซึ่งจะทำให้เป็นอันตรายน้อยลง
– สูบบุหรี่ การสูบบุหรี่ทำลายผนังหลอดเลือดทำให้มีแนวโน้มที่จะสะสมไขมัน การสูบบุหรี่อาจทำให้ระดับ HDL หรือคอเลสเตอรอลชนิดดีลดลง
– อายุ เมื่ออายุมากขึ้นจะมีความเสี่ยงต่อการมีคอเลสเตอรอลสูงเพิ่มขึ้น ตับจะกำจัด LDL คอเลสเตอรอลได้น้อยลง
– โรคเบาหวาน น้ำตาลในเลือดสูงทำให้ระดับคอเลสเตอรอลที่เป็นอันตรายซึ่งเรียกว่าไลโปโปรตีนชนิดความหนาแน่นต่ำ (very-low-density lipoprotein: VLDL) สูงขึ้น และ HDL คอเลสเตอรอลลดลง น้ำตาลในเลือดสูงยังทำลายเยื่อบุหลอดเลือดแดงด้วย
ข้อแนะนำสำหรับการลดระดับคอเลสเตอรอลในเลือด
คอเลสเตอรอลในเลือดสูงอาจเกิดจากสาเหตุหลายประการ รวมถึงน้ำหนักตัวและชนิดอาหารที่รับประทาน การเปลี่ยนแปลงนิสัยการบริโภคและเลือกรับประทานอาหารที่มีสัดส่วนเหมาะสมจะช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลได้
อ้างอิง
https://www.bumrungrad.com/th/conditions/cholesterol-heart-disease
No responses yet